USD/TRY Ne Olacak? Kur Şokuna Hazır Olun!

29 במאי 2023

Merhaba, sizlere bazı gerçeklerden bahsedeceğim.

Gördüğünüz grafikte mavi çizgi M2 para arzını gösteriyor. Turuncu çizgi ise USD/TL grafiğini gösteriyor. M2'nin ne olduğunu şöyle açıklayabiliriz.

M0 = (Dolaşımdaki Banknotlar + Madeni Paralar) – Banka kasalarındaki nakit
M1= M0’a bankalarda bulunan vadesiz mevduatın da eklenmesiyle ortaya çıkar. M1 = M0 + Vadesiz Mevduat+ Çekler
M2= M1’e vadeli mevduatların eklenmesiyle bulunur. M2 = M1 + Vadeli mevduat
Yani M2= Dolaşımdaki tüm banknot ve madeni paralar + Vadeli ve vadesiz mevduatlar+ Çekler

Bilmemiz gereken bazı temel kurallar vardır.

1. Bir ekonomide para arzı hızla artıyorsa, faizler düşer ve enflasyon artar.
2. Ekonominin büyüyebilmesi için borçlanma faizlerinin azalması lazım. Merkez Bankası politika faizini düşürürse kredi faizleri iner, daha rahat borçlanma, daha çok harcama, daha çok yatırım, daha çok istihdam olarak geri döner. Ama borçlanma faizleri düşmüyor aksine artıyor.


Neden mi? Çünkü enflasyon beklentisini düşürmeden politika faizini düşürmek ve piyasa faizlerinin de düşeceğini beklemek ancak üniversite diploması bile olmayan ama ben ekonomistim diyenlerin yapabileceği bir şey. Çünkü piyasa faizi gelecek enflasyon beklentisi ve ileriye dönük riskler hesaba katılarak belirlenir. Geleceği karanlık gören hangi finansal kuruluş size düşük faizli kredi verir? O yüzden politika faizi düşse bile piyasa faizi enflasyon beklentisi ve risk pirimi yüzünden yükselecektir. Bakınız CDS Pirimi. Bu yüzden "dış güçler, falanca filanca yüzünden hep bunlar" demeden önce ekonomi 101 okuyalım lütfen.

3. Döviz kuru para arzıyla birlikte hareket eder, eğer kuru baskılar para arzını artırırsanız, kur elinizde patlar. USDTRY EURTRY

1 Ekim -1 Kasım 2021 arasındaki kur zıplamasına bakmanızı rica edeceğim. Para arzı artırılırken dövizde %15'lik bir baskılama söz konusuydu, sonra döviz %40'lık patlama yaşadı. Şimdi ise baskılama %20 civarında, ne kadar patlayabileceğini de siz kestirin artık.

4. Karşılığı olmadan borç alırsanız, aldığınız parayı da para kazanmak için değil keyfinize ve kişisel giderlerinize harcarsanız yine patlarsınız.
Merkez bankası net rezervleri -60 milyar. (Yazıyla eksi 60 milyar dolar) Kur korumalıdaki döviz miktarı 121 milyar dolar. Yani insanlar KKM'deki paralarını geri çekmek istese halktan aldıkları paraları ödeyecek para yok. Bu yüzden insanlar döviz çekmesin diye dolara %35 faiz veriyorlar. Dünyanın hangi ülkesinde dövize %35 faiz verilmiş araştırmak lazım.
5. Her şeyin bir sonu var.

Bu KKM saçmalığı birinin elinde patlar. Ya devletin, ya bankaların ya halkın. Çünkü bu işten birileri zarar görmeden buradan çıkış yok. Gittikçe derinleşen ve iflasa giden bir saçmalıklar sarmalının içindeyiz. Sonumuz hayrola.
Şimdi lütfen yorumlara alayım sizce kimde patlayacak?

30 במאי 2023

הערה

Seçim önceci baskılanan döviz kurunu yavaş yavaş salıyorlar. Dünkü harekete bakınca seçim sonrası hareketi mi, kontrollü yükseliş mi olduğu pek anlaşılamıyordu. Fakat bugün artık her şey daha net, dün 20,10 seviyesine kadar saldıkları doları her gün belli bir miktar salacakları anlaşıldı. Para arzı günlük %5 oranında artıyor.

Daha düne kadar 50 bin dolar üstü kur korumalılara %35 dolar faizi veriyordu bankalar. Geçen hafta bankam olan YK Bankasındaki danışmanımı arayıp kime bu oranları veriyorsunuz, dövize bu kadar yüksek faiz verilir mi? TL'ye verirsin ki insalar TL'ye gelsin falan demiştim. O hanımefendi de zaten seçimden sonra herkes dövize yüksek faiz vermeyi bırakacak, bankalar döviz pozisyonlarını güçlendirmek amacıyla döviz toplamak için bunu yapıyor demişti.

Nitekim de öyle oldu. Dünden itibaren banka döviz faiz vermemeye başladılar. %35 TL faizi vermeye. Yani Kur Korumalıya paranızı yatırırsanız size o günün kuru neyse o oranda TL faizi verecekler.

Bu güncellememin içinde az yukarıda bahsettiğim bir duruma dikkatinizi çekmek istiyorum. Vahim bir duruma;

Bankalar %30-37 gibi yüksek döviz faizini sadece Kur Korumalı'da 50 bin dolar üstü parası olanlar için verdiler. Yani kur korumalıya iyi para getirene dolar faizi verdiler. Yani fakirlere yine bir şey yok. Kur korumalının olayı neydi hatılatalım, dövizini getir, getirdiğin zamanki kurdan hesaplayalım. TL karşılığı neyse oan göre faiz hesaplayalım. Sürecin sonunda faiz çoksa faizi al, kur yükseldiyse dolarını al idi. Bu saatten sonra çok da umurumuzda mı, değil, ama öyle bir zengin zenginleştirme tezgahı vardı yani. Dikkatinizi çekeyim dedim.

19 ביולי 2023

הערה

Dostlar, umarım iyisinizdir. Bu analizi paylaştığımda dolar 19-20 arasındaydı. Şimdi 27'leri konuşuyoruz. Üzülerek söylemeliyim ki daha bitmedi. Doların 30'un üstlerine çıktığını da göreceğiz maalesef. Bu kaçınılmaz durumun bir çok nedeni var. En büyük sebepleri şu şekilde sıralamak mümkün yozlaşmış hükümet, yolsuzluklar, israf, bilimsel temelleri olmayan ekonomi politikaları. Ve cahil halk.
Demokrasi ile yönetilen devletler katılımlı bir yönetim anlayışı benimsedikleri için halk ülkesi için en iyisi olacağını düşündüğü karaları birlikte verir, ve çoğunluğun fikri uygulanır. Çoğu zaman ülkeye refah gelir. Ama bizim gibi cahil topluluklarda maalesef pimi çekilmiş bomba etkisi yapıyor. Toplumun %52'si bu politikaları, bunca yolsuzluğu normal karşılıyor. Geri kalan 48'inin de yapacak bir şeyi kalmıyor. Çünkü hükümet onları vatandaşları olarak görmediği için fikirlerini de ciddiye almıyor. Yaptıklarının hesabını verme ihtiyacı duymuyor. Halkın sırtına önceden tahakkuk etmiş vergiye ek yapılıyor -tamamen yasalara aykırı bir şekilde- ama meclis oylamasına muhalefetin yarısı katılmıyor bile. Çok kötü bir yönetim ve beceriksiz bir muhalefetin olduğu bir ülkede maalesef her şey olabilir.
Para arzına gelecek olursak.
Para arzı son bir yıl içinde 2 katına çıktı, hükümet aralıksız para basmaya devam ediyor.
Ne zaman para basılır biliyor musunuz? Ekonominiz %5 büyümüştür, toplam üretiminiz %5 artmıştır, işsizlik oransal olarak azalmıştır, ihracatınız %5 artmıştır.(USD). Size kazanç getiren her şey %5 artmıştır, satın alma gücün %5 artmıştır. O zaman toplam arzın %5'si kadar para basarsın ki, döviz kuru değişimi ihracatçıyı kötü etkilemesin, ithalatçı uzun vadeli planlama yapabilsin.
Ama dünyanın en aptalca politikasını güdüp döviz ihtiyacın oldukça para basıp piyasadan döviz almaya çalışırsan. Dövizin artışının önüne geçebilir misin?
Halkını kazıklamaktan başka ne işe yarar bu politika?
Halkın elindeki dövizi alıp anlamsız politikan yüzünden sürekli değeri düşen TL'yi halka kakalamaya çalışmanın ülkeye ne gibi faydası olabilir. Bir faydası olmaz, nitekim bir faydası olsun diye de beklemiyorlar.

Büyük şirketlerin, bütün stratejik üretim alanlarının, havaalanlarının, limanların, telekomünikasyon altyapınızın, askeri araç ve teknoloji üretim fabrikalarınızın, işe yarayan para kazandıran her şeyinizin bir kaç milyar uğruna yabancılara satılmaktaki amaçları neyse, TL basıp döviz almaktaki amaçları da aynı şey. Delikleri yamamak.

Dolayısıyla dostlar, yatırımlarınızı TL'ye bağlı hiç bir varlığa yatırmanızı tavsiye etmem. Süper zeka Şimşek hükümetin bütün faturalarını halka kesmekten hiç imtina etmiyor, siyasette en ufak rütbesi olan herkes çakarlı arabalarla geziyor, herkes önünde arkasında iki tane koruma arabasıyla geziyor. Demokratik seçimlerle seçilen cumhurbaşkanı kendine saraylar yaptırıyor, günlük milyonlarca lira çarçur ediliyor. Haklın çocuğu açlıktan ölürken, sarayda ağaçlar donmasın diye yer altına ısıtma sistemi döşeniyor. Siz niye yatırımlarınız TL'ye bağlamamaktan imtina edeceksiniz ki?

BİST'teki yükseliş de gözünüzü boyamasın. Bist'in dolar karşısındaki değerlemesine bakmalısınız.