Bu sabahki yazımızın konusu Ripple (XRP). Nedir? Ne değildir? Ne işe yarar? Anlatmaya çalışacağım. Uzun bir makale gene. Başlıyoruz.
Bu yazıyı yazdığım sırada tüm dünya üzerindeki kripto borsalarda 6. sırada yer alıyordu XRP.
1- BTC 2-ETH 3-BNB 4-USDT 5-DOT 6-XRP 7-ADA 8-UNI 9-LTC ve 10-LINK sıralaması işlem hacimleri olarak sıralanmıştı. Bir zamanlar dünya sırlamasında 3. lük koltuğunun sahibiydi XRP. SEC tarafından açılan dava ile fiyatında müthiş bir düşüş yaşadı, konuyu aşağıda anlatacağım. Yazımızın yazıldığı tarihte Tüm dünya borsalarında 1,9 Trilyon USD hacmin de 1 Trilyon USD'sini BTC oluşturmaktaydı bilgisini verelim ve devam edelim.
Ripple, 2012 yılında ortaya çıkmış bir ödeme ağı sistemi (RippleNet) ve kripto para değeridir (XRP). Ripple diğer birçok kripto para birimlerinin aksine merkezi olan bir kripto para birimidir. Blockchain sistemi üzerinde işlem görmesine rağmen, işlem gören bütün defterler şirket tarafından yönetilmektedir. Ripple ile amaç büyük miktarlardaki varlık ve para transferlerinin hızlı, güvenilir ve ucuz bir şekilde, blockchain sistemi üzerinden yapılmasıdır.
Ripple merkezidir. Merkezi ABD'dedir. DeFi değildir! Unutmayalım.
XRP, Ripple ve RippleNet arasındaki farkı anlamak önem taşıyor. XRP, RippleNet isimli dijital ödeme platformunda kullanılan para birimidir. RippleNet, XRP Ledger adlı dağıtık defter veri tabanı üstünde çalışıyor. RippleNet, Ripple isimli bir şirket tarafından işletiliyor olsa da açık kaynaklı XRP Ledger, blockchain tabanlı çalışmıyor. Onun yerine, daha önce bahsettiğimiz dağıtık defter veri tabanını kullanıyor. RippleNet ödeme platformu, gerçek zamanlı bir brüt hesap kapatma sistemi olarak dünya çapında anlık parasal işlemlere olanak sağlamayı hedefliyor. XRP Ledger'ın kendi kripto para birimi XRP olsa da, platform üzerinde işlem yapmak için tüm para birimlerini kullanabilirsiniz.
XRP, Ripple tarafından hem diğer dijital değerlere hem de SWIFT gibi var olan parasal ödeme platformlarına daha hızlı, daha ucuz ve daha ölçeklendirilebilir bir alternatif olması için geliştirilmiş. Kurumsal bir merkeze sahip olması, Ripple kripto para değerinin, ödeme sistemleri sağlayıcısı şirketlerin ve bankaların tercih ettiği bir kripto para ve transfer sistemi olmasını sağladı. Hali hazırda ABD'de 300'ün üstünde banka ve 400'ün üstünde holding tarafından kullanılmakta.
Bitcoin (BTC) de varlık transfer aracı. Peki Ripple'ın farkı ne?
BTC varlık transfer ederken 1 saniyede 6 işlem yapabilirken XRP 1500 işlem yapabilmekte. Transfer için ödenen ücret kat be kat ucuz XRP'de. En önemli fark aslında bu! Hep diyorum, 100.000 USD transfer eden banka komisyon için 100 dolar ödemekten çekinmeyebilir. Ama 5 USD transferi için de 15 USD komisyon ödemeyi kim ister? Elbette daha ucuzunu arar homo economicus, yani bizler.
Peki XRP-SEC davası nedir? onu da anlatayım.
ABD'nin Sermaye Piyasası Kurulu olarak tanımlayabileceğimiz SEC geçtiğimiz yıllarda, en değerli (market hacmi olarak) iki kripto para birimi olan Bitcoin ve Ethereum’un menkul kıymet olmadığına ve kontrolünde hiçbir şahıs veya şirket bulunmadığı için merkezi olmayan bir yapıya sahip olduklarına karar vermişti.
XRP ise Bitcoin ve Ethereum'dan farklılık gösteriyor çünkü hem ABD merkezli bir kurum Ripple hem de BTC ve ETH gibi, madencilik adı verilen kademeli ve süreklilik arz eden bir süreçte basılan kripto coin değil. 2012'de Ripple Labs, şirket adına tek seferde 100 milyar XRP birimi bastı. 100 Milyar XRP nerede peki? Ripple, XRP'deki aslan payına sahip. Elindeki XRP stokunun bir kısmını belirli zaman aralıklarında satmak üzere bekletiyor. Şu an dolaşımda 40 Milyar XRP'nin olduğu hesaplanıyor. Geri kalan ise şirketin elinde ileride kullanılmaya hazır şekilde bekletiliyor. Bu durum, bazı tarafsız gözlemcilerin XRP'yi bir para biriminden çok bir şirketin hissesine benzetmesine yol açıyor. Konuya Ülkemizden, BIST'ten örnek verecek olursak en güzel tanım bu olur. Şahsa (özel-tüzel) tahsisli hisse.
Ripple ise tüm bu süreç boyunca XRP’nin bir menkul kıymet olduğu iddiasını reddetmişti. Ripple’ın iddiasına göre belirli zamanlarda yapılacak olan XRP arzı şirketin takdirinde değil. Fakat XRP birçok banka tarafından para birimlerinin dönüşümü ve transferi için kullanılıyor ve bu da XRP’yi gittikçe merkeziyetçilikten uzaklaştırıyor. Ripple'a göre ise Ripple ve XRP arasındaki ilişki, Petrol ve Aramco-Exxon-Mobil-Shell arasındaki ilişkiyle birebir örtüşüyor. Kaynağın kontrolü bende ve piyasaya arzı kendim belirlerim diyor kısaca. Petrolü bulup çıkaran şirket arzını da piyasaya göre ayarlamalı demenin pratik örneğini sunuyor konuya. ABD SEC'i bunu istemiyor. XRP bir hisse ise kendi borsasında serbest kapitalist piyasa şartlarına göre yönünü kendisi belirler diyor kısaca. Bu arada İsviçre ve Japonya SEC'ten tamamen farklı bir karar vererek XRP'nin menkul kıymet olmadığına karar vermiş durumda. Dava konusu rakam ise 1,3 Milyar USD'lik XRP'nin arz edilmesi, satılması. Rakam çok büyük.
Konu ile ilgili ilk duruşma 22 Şubat tarihinde yapıldı. Taraflar mahkemeye delillerin sunulması için yeni tarih istediğini belirtince davanın görüleceği tarihler sırasıyla belirlendi. Buna göre sanıkların açılış savunmaları 12 Nisan’da, SEC’in detaylı açıklaması ise 14 Mayıs’ta verilecek. Daha sonra savunmanın SEC’in sunduğu argümanlara yanıt vermesi için 4 Haziran’a kadar vakti olacak.
6 gün sonra XRP'nin ne yöne akacağının sinyalleri gelebilir. Sonra da 14 Mayıs karşı tezler sunulacak. Karşı tezlerin kuvvetli çıkması XRP'ye yeni bir yön verebilir.
Merkeziyetsiz bir sistemin merkeziyetli bir varlığının akibetini ben de merak etmiyor değilim.
Gözümüzün kenarı XRP üstünde olsun. Neme lazım çıkar falan.. Belki para kazanırız. :)
המידע והפרסומים אינם אמורים להיות, ואינם מהווים, עצות פיננסיות, השקעות, מסחר או סוגים אחרים של עצות או המלצות שסופקו או מאושרים על ידי TradingView. קרא עוד בתנאים וההגבלות.